Er zijn mensen die verwachten dat er de komende jaren niet echt een probleem is met de financiën van de gemeente. Het al lang aangekondigde ravijnjaar zal een greppeltje blijken te zijn. Laten we het hopen, maar vooralsnog moeten we er vanuit gaan dat we financieel in zwaar weer komen. En waarschijnlijk voor onze gemeente al het komende jaar en dat komt dus vroeger dan verwacht. Het is belangrijk om naar onze inwoners duidelijk, op verschillende manieren, aan te geven hoe onze financiële situatie eruit gaat zien. Ook willen we in gesprek om de gevolgen met elkaar te beoordelen.
Voor GroenLinks is voor de komende tijd het volgende van belang:
Bij het raadsprogramma heeft het wonen van onze raad de eerste prioriteit gekregen. We vinden het noodzakelijk om dit als speerpunt aan te houden. Dit onderwerp vraagt van ons als raad lef en een lange adem.
We hopen dat het haalbaarheidsonderzoek duidelijk gaat aangeven dat er rond Beilen kan worden gebouwd. Dit is van groot belang voor het realiseren van betaalbare woningen en voor het op pijl houden van onze voorzieningen. Ook is het noodzakelijk om hiermee een aantrekkelijke gemeente te zijn voor jongeren. Beilen heeft goede verbindingen om te studeren en te werken in een bredere regio.
Naast Beilen blijft het van belang om ook in andere plaatsen te bouwen. En verdere te kijken naar woningsplitsingen, cpo’s en naar ruimte voor ruimte regelingen. Denk ook aan alternatieve woonvormen zoals ‘meer-generatie wonen’ en huisvesting voor ‘leunende en steunende’ bewoners waar jonge huurders en ouderen onder één dak voorzieningen delen en elkaar helpen.
Wel vinden we dat hierbij oog moet blijven voor het groene karakter van onze gemeente. Dat groene karakter zal als het gaat om bomen juist nog moeten worden versterkt. Bomen zijn nuttig in een opwarmende aarde en nemen veel co2 op. Dus bouwen, ook op bedrijfsterreinen, vraagt ook om een forse groene inpassing voor verkoeling en een gezonde leefomgeving.
Een gezonde woonomgeving is voor ons van groot belang. We maken ons zorgen over de kwaliteit van onze bodem en water. Terugdringen van bestrijdingsmiddelen in de sier- en bollenteelt is voor ons een belangrijk speerpunt. We verwachten dat de gemeente, samen met andere gemeenten, hierbij actief een beroep doet op de mogelijkheden die de Provincie Drenthe heeft.
Als gemeente kunnen we het goede voorbeeld geven door zelf zoveel mogelijk biologische en lokale producten te kopen of aan te bieden. En door de biodiversiteit te vergroten. Met het maaibeleid zijn we al op de goede weg, maar er kan nog wel een schepje bovenop. Biodiversiteit verkleint ook problemen zoals de eikenprocessierups, zodat ingrijpen minder nodig is.
Ook willen we blijven inzetten op een sociale gemeente.
Met name de jeugdzorg is hierbij belangrijk. Meer nadruk op preventie en vooral op bewegen. Goede sportvoorzieningen zijn essentieel. Gezien de onzekere financiële toekomst zullen we met elkaar in discussie moeten over welke voorzieningen vernieuwing vragen en waar het een tandje minder kan. Ook is sport goed voor de sociale cohesie.
Preventie zou ook een prioriteit moeten zijn van de ziektekostenverzekeraars. Kunnen we hiermee als gemeente samen op trekken? Ook vanuit het rijk zijn hier meer middelen en ondersteuning nodig.
We roepen het college op om te onderzoeken of de sociale agenda van de provincie ons kan helpen om onze sociale voorzieningen op pijl te houden of te versterken.
In de kadernota komt ook het sociale raadsliedenwerk aan de orde. Dit is belangrijk om hiermee kwetsbare mensen te ondersteunen. Doordat dit werk op dit moment maar met 1 persoon wordt gedaan is de ondersteuning kwetsbaar. Het is goed om hierbij naar een werkbare oplossing te zoeken.
Gezien de vraag naar woningen zijn we akkoord met de blijvende inzet voor vitale vakantieparken. We stoppen voor de ondersteuning hier de komende tijd weer gemeenschapsgeld in. We gaan er dan ook vanuit dat het legaliseren van een illegale situatie ook logischer wijze er voor zorgt dat de mensen die hiervan profiteren ook hieraan mee betalen.
Naast wonen zetten we ook de fiets op nummer 1. We gaan er vanuit dat de uitvoering van het fietsplan de veiligheid van kwetsbare weggebruikers gaat verbeteren. Voor ons is het hebben van voorrang van fietsers op de rotonde een goed instrument om het fietsverkeer te verbeteren . Ook het terugbrengen van de snelheid van het autoverkeer, wat al meer gebeurd, is een goede zaak. Maar ook hierin mag nog wel wat meer gebeuren, zie hiervoor ook de reactie van de fietsersbond op onze kadernota.
Een grote post is ingeruimd voor het wegenonderhoud. De gewenste maatregelen uit het fietsplan worden daarin meegenomen. Ook voor de verkeersveiligheid een belangrijk punt. In meer jaren afschrijven levert winst op.
Verder vinden wij het een goed punt om eens te kijken naar het aantal kilometers weg in onze gemeente waar auto’s mogen rijden. Dat kan volgens ons, in goed overleg met de aanwonenden, wel wat terug ten voordele van het fietsgebruik. Hierdoor is minder onderhoud nodig. Naast deze mogelijke bezuiniging is het goed om creatief te kijken naar mogelijke bezuinigingen op de langere termijn.
Naast de uitgavenkant is het ook goed om te kijken naar de inkomsten van de gemeente.
Een verhoging van de ozb, de toeristenbelasting en de forenzenbelastingen is het onderzoeken waard. Hierbij is het van belang om de mensen die het niet kunnen betalen vrijstelling te geven. Onze gemeente zit op dit terrein aan de lage kant.
Als we meer van onze inwoners vragen dan moeten we ook naar onze eigen uitgaven kijken. Dus kritisch kijken naar bijv. de verbouwplannen van het gemeentehuis. Hierbij is het wel belangrijk dat onze ambtenaren een goede werkplek hebben. Het gemeentehuis delen met meer organisatie levert mogelijk ook kostenbesparing op.
Ict met een goed beveiligde informatievoorziening is van belang voor de dienstverlening naar dit is ook een hoge uitgavenpost. We vinden het belangrijk om te kijken of we niet meer samen met Assen of Emmen kunnen doen.
Ook zullen we moeten kijken naar de uitgaven van onze fracties en de griffie. Zijn deze realistisch of mag het wat minder? De werkgroepen n.a.v. het raadsakkoord vinden we belangrijk voor het contact met onze inwoners en tussen raadsleden en ambtenaren. Bij de komende evaluatie kunnen we kijken of hier nog voldoende middelen voor kunnen worden vrijgemaakt.
In het kader van de ict gaven we al aan dat ambtelijke samenwerking met een andere gemeente zinvol is. Maar dit onderzoek kan ook breder, bijv. op het terrein van P&O, en het tegengaan van inhuur door gezamenlijk deskundig personeel aan te nemen.
We wensen het college veel wijsheid en vooral werkplezier toe om te komen tot een sluitende begroting voor 2025.